Baksteen maakt het verschil in Architectuur

In Nederland bouwen we veel woningen met baksteen. De ambacht van de metselaar zien we al jaren terug in het Nederlandse straatbeeld.  Ook in de Twentse regio worden veel woningen in baksteen gemaakt. Maar dit materiaal biedt ook veel mogelijkheden. Met dit materiaal kun je een unieke woning realiseren. Hierbij kunnen we denken aan de keuze van de kleur, maar ook het formaat of de verwerking spelen een belangrijke rol. In dit artikel geven we een aantal voorbeelden hoe baksteen het verschil kan maken.

Baksteen in al haar kleuren

Baksteen is een product van gebakken klei. Klei kent verschillende mineralen en daardoor is de kleur van klei verschillend. Met deze verschillende grondstoffen wordt er ook een andere kleur steen gemaakt. De meest voorkomende kleur is rood. Binnen deze kleur zijn er veel verschillende tinten mogelijk.

Rode bakstenen

 

De meest voorkomende kleur is rood. Hierin zijn veel verschillende tinten mogelijk. De verschillende mineralen in de klei zorgen voor de verschillende tinten. Ook de verwerking van de baksteen kan van invloed zijn op de kleur. Hoe langer de klei gebakken is, hoe donkerder de klei wordt. 

Donkere baksteen

antraciet tot zwart is een andere tint baksteen. Een steen die goed past bij een wit gekeimde of wit gestucte woning. De donkere plint zorgt dan voor een mooi contrast. 

Afwijkende kleuren

naast de veel voorkomende kleuren rood en antraciet proberen leveranciers ook een witte baksteen te maken. Deze komen vaker lichtgrijs uit. Uit de jaren 70 zien we ook nog vaker een geel kleurige baksteen. 

 

 

Baksteen formaat

Bakstenen kennen we in verschillende formaten. De baksteen die we allemaal kennen is het Waalformaat. Deze steen is gemiddeld 21 centimeter lang, 10 centimeter breed en ongeveer 5 centimeter hoog. Met dit formaat kunnen verschillende verbanden worden gemetseld. De formaten zijn vooral vernoemd naar de streek waar de baksteen van oorsprong gemaakt werd. Het Waalformaat zien we dan ook terug bij de steenfabriekanten die de klei uit het waalgebied winnen. Hoewel Waalformaat het meest voorkomt zijn er ook andere formaten in de bouwsector in opkomst.

 

Waalformaat baksteen

Het meest voorkomende baksteenformaat is het waalformaat. Deze steen is 210 mm lang, 50 mm hoog en 100mm diep. 

Hilversumsformaat

met name binnen de moderne stroming zien we vaker de toepassing van een langere en plattere steen. Hierdoor is het Hilversums formaat in populariteit gegroeid. Deze steen is gemiddeld 24 centimeter lang, en is maar 4 centimeter hoog. Hierdoor worden de horizontale lijnen in het ontwerp meer benadrukt. Dit formaat zien we dan ook vaak terug als plint of trasraam bij een wit gestucte woning.

Petersen tegl

De van oorsprong Deense steen fabrikant Petersen heeft een unieke baksteen ontwikkeld die bijna een halve meter lang is. met deze steen worden de horizontale lijnen nog verder benadrukt. Doordat deze steen wel een unieke wand creëert zien we dat dit formaat door veel andere fabrikanten wordt nagemaakt.  Vooral bij horizontale ontwerpen kan deze steen de vorm extra benadrukken door de langere lijnen. Door zijn formaat is het ook wel een prijzige steen.

Baksteen productie

Baksteen wordt gemaakt van klei welke op hoge temperatuur gebakken wordt. Daardoor zijn er verschillende productietechnieken ontwikkeld die de uitstraling van de steen beïnvloeden. 

Handvorm

De klei wordt wel in een vorm gegoten en daarna gebakken. Deze stenen kenmerken zich door een grillige textuur. Zoals heironder ook te zien is met de witte steen.

Vormbak

In de vormbak wordt er een dun laagje zand gestrooid, waarna de klei wordt aangebracht. Deze zandlaag is dan ook terug te zien in de steen. Deze steen is iets strakker dan de handvorm. Maar heeft nog steeds een grillige vorm. De rood kleurige stenen op de foto hierboven zijn het resultaat van een vormbak.

Strengpers

Toen de bakstenen nog meer geïndustrialiseerd worden kwam de strengpers. Een grote machine die de klei door een pers drukt. machinaal worden de strookjes klei dan afgeknipt. Door de persing is de klei erg vormvast. 

 

 

 

Verwerking van bakstenen.

Baksteen wordt in een bepaald verband verwerkt. Dit verband bepaald het patroon waarin de stenen worden geordend. Het formaat van de steen is daarbij ook een belangrijke factor. Halfsteensverband is met elke steen mogelijk. De stenen worden half om half neergelegd.

 

Kettingverband:

 

Voegkleur: er zijn verschillende kleuren voor het voegwerk. Van lichtgrijs naar bijna zwart. Dezelfde soort baksteen kan met deze voegkleur een heel andere uitstraling krijgen.

 

 

Steenhandel:

Een artikel over baksteen kan veel informatie geven. Maar het beste resultaat kunt u als mogelijke opdrachtgever bekijken bij een steenhandel. In ons proces gaan we ook altijd met u mee om een keuze te maken in de bakstenen. Een steenhandel met een overzichtelijke showroom is bijvoorbeelde Steenhandel Twenthe. 

 

Architect

Heeft u nieuwbouw plannen en wilt u uw baksteengevel laten spreken in de architectuur? Bij 01 Architecten Enschede denken we graag met u mee om uw droomwoning te realiseren. Met veel passie gaan we met het ontwerp aan de slag en we hebben oog voor detail. Een mate van detail welke baksteen in onze ogen verdiend. Wilt u meer weten wat wij voor u kunnen betekenen in dit proces? Neem van contact met ons op.